„Niewysłane listy" Themersonów - promocja książki // wystawa

Fundacja Terytoria Książki, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria oraz Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia zorganizowały spotkanie promujące wydanie książki Niewysłane listy. Listy, dzienniki, rysunki, dokumenty. 1940–1942 Franciszki i Stefana Themersonów.

W spotkaniu wzięli udział: Joanna Błachnio (opracowanie rękopisów polskich i przekład tekstów anglojęzycznych), Paweł Polit (kurator wystawy). Rozmowę poprowadzi Honorata Sroka.

Joanna Błachnio – wiersze, przekłady i teksty krytyczne publikowała m.in. w „Twórczości” (Miesięcznik Twórczość), „Literaturze na Świecie” (Literatura na Świecie), „Zeszytach Literackich” (Zeszyty Literackie) i „Stand Magazine” (STAND magazine). W 2018 roku nakładem Żydowskiego Instytutu Historycznego i Muzeum Sztuki w Łodzi ukazał się jej przekład „Piętnastu podróży z Warszawy do Londynu” Jasi Reichardt.

Paweł Polit – autor tekstów o sztuce, kurator Muzeum Sztuki w Łodzi. Kurator wystaw w CSW Zamek Ujazdowski, m.in.: „Peter Downsbrough” (1994), „Refleksja konceptualna w sztuce polskiej. Doświadczenia dyskursu: 1965–1975″ (1999), „Stanisław Ignacy Witkiewicz. Marginalia filozoficzne” (2004), „Martin Creed” (2004), „Bruce Nauman” (2009), „Hanna Łuczak” (2010); współkurator wystaw, m.in. „Ryszard Stanisławski. Muzeum otwarte” (2006) oraz „Włodzimierz Borowski. Siatka czasu” (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2010). Kurator wystaw w Muzeum Sztuki w Łodzi: „Themersonowie i awangarda” (2013), „Jeremy Millar” (2014), „Andrzej Czarnacki” (2015), „Stephen Kaltenbach” (2017); współkurator wystaw „DADA Impuls” (2015), „Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta” (2017), „Wielka Wojna” (2018). Kurator wystawy „Franciszka Themerson. Linie życia”„ (CSW Łaźnia, 2019). Publikował w katalogach wystaw i w pismach: „Afterall”, „ARTMargins”, „Obieg”, „Piktogram”.

Honorata Sroka – doktorantka SDNH Uniwersytetu Warszawskiego, członkini Zespołu „Archiwum Kobiet” Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Zajmuje się piśmiennymi i niepiśmiennymi praktykami autobiograficznymi Franciszki i Stefana Themersonów, a także teoriami epistolografii. Publikowała m.in. w Kultura Liberalna i Mały Format.

—
Po wydarzeniu zaprosiliśmy na wystawę FRANCISZKA THEMERSON. LINIE ŻYCIA. Wystawa jest prezentacją twórczości malarskiej i rysunkowej Franciszki Themerson z lat 50. i 60., okresu niezmiernie istotnego w jej biografii artystycznej.

Kiedy i gdzie?
10 października (czwartek), godz. 18
Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia
ul. Jaskółcza 1, Gdańsk

—
O KSIĄŻCE:
Pięknie zaprojektowana i wydana książka, przedstawia poruszający zapis dwuletniej wojennej rozłąki wybitnych artystów — Franciszki i Stefana Themersonów. Na publikację składa się 150 listów, 150 telegramów, pamiętniki Stefana, oficjalne dokumenty i rysunki Franciszki.

Franciszka i Stefan biorą ślub w roku 1931. Razem tworzą pięć filmów, w których wykorzystują eksperymentalne techniki fotograficzne, rozwijane przez Stefana od roku 1928. Jednym z wynalazków Stefana jest „stół trikowy” – statyw do aparatu, który pozwala Themersonom tworzyć ruchome fotogramy. Themersonowie uznawani są za czołowe postacie awangardowego kina w Polsce lat trzydziestych – nie tylko tworzą filmy, lecz także wydają dwa numery czasopisma „f.a.” [film artystyczny]. Tematem pierwszego numeru jest nowe kino angielskie, a drugiego – francuskie. Stefan i Franciszka odwiedzają filmowców w Londynie i w Paryżu, a wybrane prace przywożą do Warszawy.

Zarabiają na życie, tworząc książki dla dzieci – Stefan je pisze, a Franciszka ilustruje. Ich prace nie przypominają książek dla dzieci, które znamy. Nie ma w nich czarodziejów ani wróżek. Magiczne jest w nich to, co możemy znaleźć w codzienności: cegły, elektryczność, alfabet czy poczta.

W 1938 roku Themersonowie wyjeżdżają z Warszawy, by kontynuować pracę w Paryżu.

Współwydawcą książki jest Żydowski Instytut Historyczny.